Od 1 lipca br. spadkobiercom łatwiej będzie uzyskać informacje o pozostawionych przez zmarłych rachunkach bankowych. Z tym dniem wchodzi bowiem w życie ustawa z 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw. Dotyczy ona problematyki rachunków nieaktywnych (“uśpionych), w tym w szczególności rachunków bankowych zmarłych posiadaczy, ułatwienia dostępu
osobom uprawnionym do informacji o rachunkach nieaktywnych oraz sposobu postępowania ze środkami pieniężnymi znajdującymi się na tych rachunkach. Poniżej przedstawiamy podstawowe zmiany:
- Informacja zbiorcza o rachunkach
Banki zostały zobowiązane do udzielenia posiadaczowi rachunku bankowego, będącemu osobą fizyczną, oraz osobie, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku, zbiorczej informacji o wszystkich rachunkach danej osoby w bankach lub SKOK-ach, w tym o:
-rachunkach bankowych posiadacza (w tym rachunkach wspólnych bez wskazania danych współposiadacza), oraz o już rozwiązanych i wygasłych umowach o rachunku bankowym,
-rachunkach posiadacza rachunku bankowego prowadzonych w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej SKOK (w tym rachunkach wspólnych bez wskazania danych współposiadacza) oraz już rozwiązanych albo wygasłych umowach dot. rachunków w SKOK-ach.
W zbiorczej informacji wskazuje się podmiot, który prowadzi albo prowadził rachunek, numery rachunków wynikające z umowy rachunku oraz informację, czy rachunki są nadal prowadzone.
- Centralna informacja o rachunkach
W związku z obowiązkiem udzielania informacji zbiorczej o rachunkach, banki zostały zobowiązane do utworzenia Centralnej informację o rachunkach, którą może prowadzić izba rozliczeniowa, albo też banki mogą powołać w tym celu odrębny podmiot (spółkę handlową).
Niezwłocznie po otrzymaniu pisemnego żądania o wydanie zbiorczej informacji o rachunkach (i zweryfikowaniu jej tytułu prawnego osoby wnioskującej), bank jest obowiązany pozyskać tę informację z Centralnej informacji, zaś po jej uzyskaniu – niezwłocznie dostarcza ją osobie, która wystąpiła z takim żądaniem. Zbiorcza informacja może być dostarczona odpłatnie, przy czym opłata nie może być wyższa niż koszt wygenerowania takiej informacji.
- Informacja o możliwości dyspozycji wkładem na wypadek śmierci
Banki będę też zobowiązane do informowania w sposób zrozumiały dla posiadacza rachunku o możliwości wydania przez niego dyspozycji wkładem na wypadek śmierci, a w przypadku powzięcia przez bank informacji o śmierci posiadacza rachunku, który wydał taką dyspozycję – obowiązek niezwłocznego zawiadomienia wskazanych przez posiadacza rachunku osób o możliwości wypłaty określonej kwoty.
Należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 56 ustawy – prawo bankowe, posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie – po swojej śmierci – wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej. Jest tzw. dyspozycja wkładem na wypadek śmierci.
Kwota wypłaty, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie.
Kwota wypłacona zgodnie z ww. dyspozycją nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku.
- Rozwiązanie i wygaśnięcie umowy o rachunku
Zmieniły się też zasady rozwiązywania i wygaśnięcia umowy rachunek bankowy. Umowa rachunku bankowego, którego posiadaczem jest osoba fizyczna, niezawarta w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, będzie ulegać rozwiązaniu z dniem śmierci posiadacza rachunku albo z upływem 10 lat od dnia wydania przez posiadacza rachunku ostatniej dyspozycji dotyczącej tego rachunku, a w przypadku gdy umowa przewiduje prowadzenie więcej niż jednego rachunku – tych rachunków, chyba że umowa rachunku oszczędnościowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej była zawarta na czas oznaczony dłuższy niż 10 lat.
Umowa rachunku oszczędnościowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej zawarta na czas oznaczony dłuższy niż 10 lat może zostać odnowiona, jeżeli posiadacz rachunku wyda taką dyspozycję.
Z kolei, od dnia wygaśnięcia umowy rachunku bankowego, do dnia wypłaty środków pieniężnych osobie posiadającej do nich tytuł prawny, środki te podlegają waloryzacji o prognozowany w ustawie budżetowej na dany rok średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem. Waloryzacji dokonuje się na ostatni dzień roku kalendarzowego.
Z upływem 5 lat od dnia wydania ostatniej dyspozycji dotyczącej rachunku, bank jest obowiązany wystąpić do ministra właściwego do spraw informatyzacji o udostępnienie danych z rejestru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) umożliwiających ustalenie, czy posiadacz rachunku żyje.
Na co najmniej 6 miesięcy przed upływem 10-cio letniego okresu, o którym mowa powyżej, bank jest obowiązany poinformować posiadacza rachunku bankowego o skutkach upływu tego okresu.
Wszystkie zmiany dostępne są na https://orka.sejm.gov.pl/proc7.nsf/ustawy/3434_u.htm
